EMDR: Wat is het probleem

Wat gebeurt er met je na een bijzonder beangstigende of pijnlijke ervaring? In plaats van eroverheen te komen, raak je er soms in vast. Dit kan leiden tot veranderingen in hoe je je voelt, hoe je denkt en handelt. Je realiseert je misschien niet eens dat de veranderingen gerelateerd zijn aan de gebeurtenis, totdat je bedenkt hoe het ervoor was. De herinnering zelf kan eveneens problemen veroorzaken. Bijvoorbeeld het plotseling ervaren van vervelende beelden of gedachten die met de gebeurtenis te maken hebben.

Welke gebeurtenissen kunnen leiden tot verwerkingsproblemen

Auto ongeval Mishandeling
Misbruik Ongeval, verwonding of ziekte
Brand
Overval
Verkrachting of aanranding
Verlies van een baan
Natuurramp
Diagnose van een ernstige ziekte
Getuige van geweld
Verlies van een geliefde

Soorten klachten die iemand kan hebben na het hebben meegemaakt van een schokkende ervaring

– Herbelevingen van de ervaring
– Vermijdingsgedrag m.b.t. de ervaring
– Stress
– Schaamte of schuldgevoel
– Slecht humeur
– Somberheid
– Zorgen maken
– Angsten
– Negatief zelfbeeld
– Paniek
– Slaapproblemen
– Relatieproblemen
– Onverklaarbare lichamelijke klachten

De oplossing

Hoe raak je deze klachten of symptomen kwijt? Veel experts denken dat de enige manier is “de vervelende herinnering terug te halen en te verwerken”. Dit kan op verschillende manieren gedaan worden. EMDR is de behandeling van eerste-keus.

EMDR

EMDR is een kortdurende, geprotocolleerde en cliëntgerichte behandelmethode die erop is gericht herinneringen aan beschadigende gebeurtenissen, die aanleiding geven tot psychische klachten, te verzwakken (te ‘desensitiseren’). EMDR integreert verschillende succesvolle elementen van andere therapieën in combinatie met een afleidende stimulus (het met de ogen volgen van de handen van de therapeut).

EMDR in de praktijk

In de praktijk van EMDR wordt de cliënt gevraagd de als traumatisch ervaren gebeurtenis opnieuw in gedachten op te roepen en dit te doen in combinatie met een werkgeheugen belastende taak die het voor de cliënt moeilijk maakt om aan iets anders te denken. Doorgaans is dit het volgen van de hand van de therapeut. Daarna volgt een aantal fasen met een vaststaande volgorde. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten, beelden, gevoelens en lichamelijke sensaties op gang. Dergelijke series leiden er doorgaans toe dat de herinnering langzamerhand haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner.

De status van EMDR als psychotherapeutische behandelmethode

Er bestaan inmiddels 21 gecontroleerde onderzoeken naar de effectiviteit van EMDR. Dit maakt EMDR op dit moment de meest geëvalueerde behandeling op het gebied van psychisch trauma. Volgens de meest recente richtlijnen van de International Society for Traumatic Stress Studies (ISTSS), de American Psychiatric Association (APA) en de Engelse overheid (NICE) is EMDR, met imaginaire exposure, de ‘treatment of choice’ voor psychotrauma. Een Nederlandse richtlijncommissie onder auspiciën van het Trimbos instituut kwam recentelijk met een soortgelijk advies (Landelijke stuurgroep multidisciplinaire richtlijnen in de GGZ (www.ggzrichtlijnen.nl): “EMDR één van de meest in aanmerking komende psychologische interventies bij PTSS. De methode is effectief en wordt door zijn aard door veel patiënten en therapeuten als relatief weinig emotioneel belastend ervaren”