Huiselijk geweld en kindermishandeling is er in verschillende vormen, waarvan een deel meer situationeel is: al dan niet tijdelijke stress door schulden, ziekte, armoede of werkloosheid, geweld naar aanleiding van alcohol- of drugsgebruik, psychische of psychiatrische problemen, integratie- of migratiestress, een verstandelijke beperking, criminaliteit, gedragsproblemen of combinaties hiervan. Vaak speelt dan een vorm van verwaarlozing, soms ook in combinatie met mishandeling.

Het Verwey-Jonker Instituut en andere onderzoekers geven echter ook aan dat ook een groot deel van huiselijk geweld en kindermishandeling een structureel dwingend en vaak psychisch gewelddadig karakter heeft. Dit wordt ook wel coercive control, ofwel emotionele terreur genoemd. Hierbij is sprake van een doelbewust destructief patroon van emotioneel en psychisch misbruik van een slachtoffer, soms in combinatie met fysiek, financieel of seksueel misbruik. In circa driekwart van deze zaken zijn mannen de dader, maar vrouwelijke daders komen zeker ook voor. De recidive onder de daders van coercive control is hoog.