De kracht van taal, toon en interpretatie in therapie: waarom communicatie soms schuurt

De kracht van taal, toon en interpretatie in therapie: waarom communicatie soms schuurt

In mijn werk als relatietherapeut in mijn praktijk Moon Consultancy, ontmoet ik dagelijks mensen met verschillende verwachtingen, gevoeligheden en interpretaties. Dat maakt dit vak intens en prachtig – maar ook kwetsbaar. Want hoe zorgvuldig ik ook formuleer, afstem en probeer helder te zijn, communicatie is nooit waardevrij. De manier waarop ik iets zeg of opschrijf, wordt door iedere cliënt weer anders ervaren.

En dat is niet vreemd. Onze beleving van taal, toon en woordkeuze wordt gevormd door wie we zijn, wat we eerder hebben meegemaakt, welke hechtingsstijl we hebben ontwikkeld, en hoe we emoties en gezag ervaren. Wat voor de één prettig direct is, kan voor de ander streng of kil overkomen. Wat de één als duidelijk en professioneel beschouwt, kan de ander raken als onpersoonlijk of afstandelijk.

Wat je hoort, is niet altijd wat ik bedoel

Of: hoe betekenis ontstaat in het hoofd van de ontvanger

Stel: tijdens een eerste sessie kies ik ervoor om direct inhoudelijk te starten. Niet met koetjes en kalfjes, maar met wat ertoe doet. Voor sommige cliënten is dat een verademing. Ze zeggen dan:

*"Eindelijk iemand die to the point is en mijn tijd serieus neemt."*

Maar een ander kan diezelfde aanpak als overweldigend of afstandelijk ervaren:

*"Ik vond het nogal zakelijk, alsof er geen tijd was om even rustig aan elkaar te wennen."*

Beide reacties zijn begrijpelijk. En geen van beiden is 'fout'. Ze laten alleen zien hoe verschillend we taal en toon kunnen interpreteren.

Verwachtingen versus werkelijkheid

Een ander voorbeeld: ik hecht eraan om voorafgaand aan therapie **duidelijkheid te geven over mijn werkwijze, tarieven en afspraken**. Alles staat helder omschreven en is voor iedereen toegankelijk via de website en het kennismakingsgesprek.

Toch komt het voor dat mensen achteraf zeggen:

*"Dat had ik niet begrepen."*

*"Ik wist niet dat er kosten verbonden waren aan een te late afzegging."*

*"U had wel wat zachter of vriendelijker mogen overkomen."*

Dat raakt me, omdat ik heel zorgvuldig ben in hoe ik informatie aanreik. Tegelijkertijd weet ik: *begrijpen is iets anders dan lezen* – en *lezen is iets anders dan ontvangen*. Als iemand op dat moment overspoeld is door emoties, spanning of wantrouwen, dan komt zelfs de meest heldere uitleg soms niet binnen zoals bedoeld. Dat is geen onwil, maar menselijk.

Als therapeut ben ik mens én professional

Ik doe altijd mijn uiterste best om te communiceren op een manier die verantwoord, respectvol en afgestemd is. Niet alleen inhoudelijk, maar ook qua toon en timing. Toch weet ik inmiddels: ik kan het nooit voor iedereen perfect doen. En dat hoeft ook niet. Wat ik wél wil doen, is altijd open blijven staan voor het gesprek.

Voor hoe iets binnenkwam.

Voor hoe iets is overgekomen.

Voor de betekenis die jij eraan geeft.

Niet om mezelf te verdedigen, maar om ruimte te maken voor jouw beleving – én om toe te lichten wat mijn intentie was. Want goede therapie gaat niet alleen over wat er tussen partners gebeurt, maar ook over wat er gebeurt in de **therapeutische relatie**. Die relatie is het fundament van het proces, en vraagt dus ook om openheid en wederzijds respect.

De relatie is geen richtingsverkeer...

Soms raken mensen teleurgesteld in mijn stijl, of voelen ze zich afgewezen door iets wat ik schreef of zei. Dat doet iets met mij. Niet omdat ik het fout heb gedaan, maar omdat ik hecht aan transparantie en veiligheid. Wat ik dan vraag, is om dat bespreekbaar te maken – in plaats van te zwijgen of weg te lopen.

Ik ben geen onfeilbare autoriteit. Maar ik ben wél iemand met meer dan 30 jaar ervaring, die altijd zorgvuldig probeert te werken. In alles wat ik doe: van het eerste telefoontje tot de laatste sessie.

Afstemmen is een gedeelde verantwoordelijkheid

Als we samen aan de slag gaan, vraag ik dus ook iets van jou als cliënt:

* Neem de tijd om de informatie te lezen die ik aanreik

* Vraag door als iets niet duidelijk is

* Geef aan als mijn toon je raakt – op een prettige of minder prettige manier

Want alleen dan kunnen we echt in gesprek. Niet alleen over jouw relatie, maar ook over hoe jij relaties ervaart – inclusief die met een therapeut.

Tot slot

Bij Moon Consultancy draait alles om verbinding, helderheid en eigenaarschap. We hoeven het niet altijd met elkaar eens te zijn, maar we moeten wél met elkaar in gesprek blijven. Want daar ligt de echte kracht van verandering.

“Verbinding ontstaat niet in perfecte communicatie, maar in wederzijds begrip.”

Met toewijding!

Mirjam Veltman

Relatietherapeut – Moon Consultancy