Narratieve therapie
De narratieve benadering biedt aanknopingspunten voor een scala aan problemen.
Bij zowel individuele of relationele moeilijkheden, bij verlies en rouw, bij geweld of traumatische ervaringen en bij werkproblemen kunnen narratieve conversaties een inspirerende ingang zijn.
Narratieve therapie is de naam voor een respectvolle benadering van helpende gesprekken met een sterke focus op kwaliteiten, vaardigheden en waarden.
Het is een kracht-gerichte, empowerende begeleidingsvorm die ook ruimte creëert voor wat moeilijk of pijnlijk is. Narratieve inspiratie – ontwikkeld door Michael White – brengt zuurstof voor hulpverlener en hulpvrager.
Ze sterkt mensen om stappen te zetten die passen bij wat van werkelijke waarde is voor hen en bij wie zij willen zijn.
Mensen worden geholpen om op verhaal te komen, maar dan op verhalen die hen sterker maken en hen terug in hun waarde plaatsen. Narratieve therapie bij Moon Consultancy leent zich tot het werken met kinderen en volwassenen, individuen, koppels (relatietherapie), gezinnen en met gemeenschappen.
Wat is narratieve therapie?
Een ander woord voor ‘narratief’ is ‘verhalend’. Het vertellen van verhalen is mensen eigen, want wij maken verhalen om onze ervaringen te verklaren, om er betekenis aan te geven. De narratieve therapie gaat ervan uit dat de mens wordt bepaald door zijn/haar verhaal over zichzelf, over een verzameling van ideeën, gedachten en gevoelens, over relaties en over het probleem dat hij of zij ervaart: zijn/haar verhaal over de persoonlijke belevingswereld.
Onze levensverhalen zijn niet eenduidig maar op verschillende manieren te interpreteren. We zijn ons niet altijd bewust dat we nadruk leggen op één belangrijk aspect van een ervaring en een aantal andere aspecten onbewust over het hoofd zien. Evenmin staan we vaak stil bij de invloed van factoren als de cultuur, de etniciteit en de (seksuele) identiteit, die een rol spelen bij de visie die we op ons leven ontwikkelen.
Van belang voor de opbouw van een verhaal zijn bovendien de woorden die we kiezen om ons verhaal te doen, de ervaringen die we laten meetellen – en vooral óók de ervaringen die niét zijn meegeteld, de vorm waarin we het gieten en de rol die we onszelf en anderen er in geven. Al deze aspecten krijgen in de narratieve therapie veel aandacht omdat deze van invloed zijn op ons beperkt levensverhaal, ons hoofdverhaal.
Hoofdverhaal = probleemverhaal?
Het hoofdverhaal kan problemen/klachten veroorzaken en ons beperken in ons dagelijks functioneren en zo een probleemverhaal worden. Ervaringsaspecten die we onbewust over het hoofd hebben gezien/zien en die niet overeenstemmen met het problematisch hoofdverhaal duwen we onbewust naar de achtergrond. In de narratieve therapie zoekt de cliënt naar die gebeurtenissen en ervaringen waar hij/zij niet meer aan denkt.
Een narratief therapeut helpt de cliënt over zijn/haar probleemverhaal na te denken en om de verwaarloosde en mogelijk belangrijke ervaringen die niet passen in het probleemverhaal weer een plaats te geven in hun denken en spreken. Bovendien helpen zij cliënten bepaalde intenties, dromen en ethische standpunten op een emotioneel betekenisvolle en verrijkende manier in te voegen in hun geschiedenis.
Hierdoor kan een cliënt zich verlost voelen van het overheersend probleemverhaal, zich vrijer voelen om initiatievet te nemen en de invloed van het negatieve hoofdverhaal over zichzelf of hun leven verminderen.
Problemen en klachten worden in de narratieve therapie dus niet in de persoon of in het karakter van de cliënt gezocht maar in de verhalen waarmee de cliënt zijn beperkte (beperkende) werkelijkheid heeft opgebouwd. Door het levensverhaal completer te maken worden problemen en klachten als het ware uit het verhaal geschreven.
Wat doen narratief geïnspireerde hulpverleners?
- Ze spreken zo met mensen over problemen dat er zo weinig mogelijke onbedoeld negatieve effecten zijn van dat spreken.
- Ruimte creëren om te denken en spreken over
- problemen en hun effecten,
- factoren die de problemen in de hand werken (zowel heel concrete als bredere contextfactoren).
- Het ook mogelijk maken om te denken en spreken over
- wat men belangrijk en kostbaar vindt,
- waar men op hoopt en naartoe wil leven,
- vaardigheden en waardevolle inzichten en kennis.
- Bijdragen tot een rijke beschrijving hiervan zodat dit leidt tot een groter vertrouwen in zetten van stappen in de richting van wat men belangrijk vindt en het gebruik van bepaalde inzichten en kennis.
- Mensen helpen om betekenisvolle rode draden in hun geschiedenis en leven te ervaren, die een basis kunnen zijn voor het denken en voor verdere stappen.
- Bijdragen tot het zich verbonden weten met andere mensen rond belangrijke waarden en intenties.